West and South Crete (Balos – Elafonisi – Gavdos – Chrysi)
Chalkidiki – Monemvasia
West and South Crete (Balos – Elafonisi – Gavdos – Chrysi)
Chalkidiki – Monemvasia
Kythira – Antikythira
Είχαμε βάλει πλώρη για τον Αβλέμονα, στο νοτιοανατολικό άκρο των Κυθήρων, που απέχει 15νμ από τον κάβο Μαλιά. Κάπου στα μισά όμως της διαδρομής, μπροστά σε μια θάλασσα ασάλευτη, αλλάξαμε απόφαση. Κατευθυνθήκαμε προς το βορινό άκρο του νησιού, από όπου πλέοντας παράκτια προς το νότο θα αποκτούσαμε μια πρώτη επαφή με τις ανατολικές ακτές.
Εκμεταλλευόμενοι λοιπόν τον ιδανικό καιρό, σε λίγη ώρα βρισκόμασταν στην Πλατιά Άμμο όπου κάναμε μια ολιγόλεπτη στάση για κολύμπι, το πρώτο μας σε Κυθήρεια νερά. Είναι μια ήσυχη, απλωτή παραλία χωρίς πολύ κόσμο. Τα λιγοστά σπιτάκια στο βορινό τμήμα της ακτής, κάποια ενοικιαζόμενα δωμάτια και το ταβερνάκι του Μηνά με ολόφρεσκο ψάρι, εγγυώνται μια ευχάριστη διαμονή μακριά από τις πολύβουες τουριστικές παραλίες. Περάσαμε από τον γραφικό όρμο των Φούρνων και μπήκαμε στο λιμάνι της Αγίας Πελαγίας. Εδώ συναντούμε περισσότερες υποδομές, καθώς η Αγ. Πελαγία συνδέεται ακτοπλοικά με την Πελοπόννησο και τον Πειραιά. Συνεχίσαμε πιο κάτω και σταθήκαμε για λίγο να θαυμάσουμε το φαράγγι της κακής Λαγκάδας, που φτάνοντας μέχρι τη θάλασσα σχηματίζει μια μικρή βοτσαλωτή παραλία κάτω από τους απόκρημνους βράχους.
Μετά από 4νμ συναντούμε το Διακόφτι, το οποίο συνδέεται με μια στενή λωρίδα γης με τη νησίδα Μακρυκύθηρα, σχηματίζοντας έναν μεγάλο όρμο που η είσοδός του βλέπει βόρεια. Μέσα σ’ αυτόν τον όρμο, ολοκληρώθηκαν πρόσφατα οι εργασίες κατασκευής του τρίτου λιμανιού του νησιού, όπου θα πιάνουν τα πλοία όταν λόγω ισχυρών νοτιάδων είναι αδύνατη η προσέγγισή τους στο Καψάλι.
Αβλέμονας
Συνεχίζοντας την πορεία μας νότια, περάσαμε προσεκτικά ανάμεσα από τις νησίδες Μικρή και Μεγάλη Δραγονάρα και πλησιάζαμε αργά αργά στον ανοιχτό όρμο του Αγ. Νικολάου. Κάπου εδώ, ναυάγησε το πλοίο του Λόρδου Έλγιν, ενώ μετέφερε τα «κλεμμένα» μάρμαρα του Παρθενώνα. Στην ανατολική πλευρά του όρμου, βρίσκεται ο Αβλέμονας. Ένα μικρό και γοητευτικότατο ψαροχώρι που σε αφοπλίζει από την πρώτη κιόλας ματιά. Απόλυτα προστατευμένο μέσα σε έναν μικρό υπήνεμο κόλπο, ο οποίος καταλήγει σε δυό στενόμακρους ορμίσκους, που αποτελούν ιδανικό αραξοβόλι. Το βενετσιάνικο κάστρο στην αριστερή είσοδο του κόλπου, τα λευκά «κυκλαδίτικα» σπιτάκια που είναι χτισμένα στις παρυφές του και τα μικρά βαρκάκια των ντόπιων ψαράδων δεμένα από τα βράχια, συνθέτουν μια πολύ όμορφη ελληνική γωνιά. Χωρίς πολύ κόσμο, με μια χαρακτηριστική ησυχία να απλώνεται παντού, αναδεικνύοντας τη λιτή γοητεία αυτού του τόπου. Μια γοητεία που μας καθήλωσε εδώ για το υπόλοιπο της ημέρας μας. Έτσι, δέσαμε ανάμεσα στα βαρκάκια και περπατώντας πάνω στα βράχια βγήκαμε για μια μικρή βόλτα στο παραλιακό δρομάκι. Το απόγευμα, μας βρήκε στο ταβερνάκι του Σωτήρη να απολαμβάνουμε την περίφημη αστακομακαρονάδα του.
Από τον Αβλέμονα έως το νοτιότερο άκρο των Κυθήρων, οι ακτές είναι βραχώδεις και σχηματίζουν μια σειρά από ωραίες και συνήθως ερημικές παραλίες κυρίως γιατί η πρόσβασή τους από τη στεριά είναι αρκετά δύσκολη. Εντυπωσιακότερη όλων είναι η ακτή Καλαδί, που βρίσκεται 1,5νμ νοτιοδυτικά του Αβλέμονα. Βοτσαλωτή παραλία με κρυστάλλινα πράσινα νερά και τους χαρακτηριστικούς βράχους που είναι ξεκομμένοι από την ακτή, σκόρπιοι μέσα στη θάλασσα, να προσδίδουν μια άγρια ομορφιά.
Καβατζάροντας το ακρωτήρι Καπέλο, συναντούμε την διάσημη ακτή του Χαλκού, για πολλούς η ωραιότερη του νησιού. Μικρή και πολύ όμορφη παραλία με ψιλό βότσαλο, που συγκεντρώνει όμως πολύ κόσμο.
Στο Καψάλι
Μετά από 2νμ μπαίνουμε στον μεγάλο όρμο του Καψαλίου, στον μυχό του οποίου βρίσκεται το ομώνυμο χωριό, επίνειο της πρωτεύουσας των Κυθήρων. Στο Καψάλι είχαμε προγραμματίσει να διανυκτερεύσουμε. Πρώτο μας βράδυ λοιπόν στα πανέμορφα Κύθηρα, το νοτιότερο νησί του Ιονίου με έντονα όμως τα κυκλαδίτικα στοιχεία. Στα μεσαιωνικά χρόνια το νησί της Κυθήρειας Αφροδίτης, όπως αποκαλείται, ονομαζόταν Τσιρίγο. Λιτός και γαλήνιος τόπος, παραμένει ανέγγιχτος, παρά την τουριστική έξαρση των τελευταίων χρόνων. Το νησί είναι γεμάτο από κόσμο, αλλά μια απρόσμενη και ευχάριστη ησυχία απλώνεται παντού. Αυτός ο τόπος έχει κάτι ξεχωριστό, μιαν άλλη ποιότητα.
Την επόμενη μέρα νοικιάσαμε μηχανάκια και ανηφορίσαμε για την κοντινή Χώρα. Περπατήσαμε στα γραφικά σοκάκια της, αγοράσαμε αναμνηστικά, βγάλαμε φωτογραφίες. Μετά από ένα τονωτικό καφεδάκι στο καφενείο της πλατείας πήραμε τον δρόμο για το ενετικό κάστρο που είναι σκαρφαλωμένο ψηλά στο λόφο. Από εδώ η θέα είναι μαγευτική.
Στο βάθος το απέραντο γαλάζιο, όπου σμίγουν τα νερά τους το Ιόνιο με το Αιγαίο και το Κρητικό πέλαγος. Μπροστά μας, μια μικρή χερσόνησος με το εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου στην κορυφή της, χωρίζει τον όρμο του Καψαλίου στον μπρός και πίσω γιαλό. Στον πίσω γιαλό, όπου είναι πιο ήσυχα και απομονωμένα, βρίσκονται οι ψαρόβαρκες παρέα με τα φουσκωτά μας. Στον μπρος γιαλό τα πράγματα είναι πιο κοσμικά. Κατάλευκα σπιτάκια είναι παρατεταγμένα σε σχήμα τόξου, ακολουθώντας το σχήμα της ακτογραμμής. Πολλά ταβερνάκια και μπαράκια δίπλα στο κύμα συμπληρώνουν το όλο σκηνικό. Όλα μαζί, σε μια αρμονική συνύπαρξη δημιουργούν ένα όμορφο και πολύ ρομαντικό περιβάλλον.
Για δυο μέρες περιπλανιόμασταν στο εσωτερικό του νησιού. Οι ομορφιές και τα αξιοθέατα πολλά: το σπήλαιο της Αγ. Σοφίας, ο Καταρράκτης της Φόνισσας στο Μυλοπόταμο που θυμίζει σκηνικό άγριας ζούγκλας, το χωριό Μητάτα κρεμασμένο στο χείλος μιας χαράδρας με μοναδική θέα. Η γέφυρα με τα 13 τόξα στο Κατούνι, που κατασκευάστηκε από Άγγλο μηχανικό,η ιστορική μονή της Παναγιάς της Μυρτιδιώτισσας με το βενετσιάνικο καμπαναριό, το μοναστήρι του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου στον γκρεμό όπου άρχισε η συγγραφή της Αποκάλυψης. Δυο μέρες γεμάτες με όμορφες εικόνες.
Την τρίτη μέρα, αφού ανεφοδιαστήκαμε σε καύσιμα περιπλεύσαμε τις δυτικές ακτές του νησιού. Το τοπίο σ’ αυτή την πλευρά είναι πιο άγριο, πιο εντυπωσιακό. Αφού εξερευνήσαμε κάθε όρμο, επιστρέψαμε νότια στον όρμο Μελιδόνι, που βρίσκεται δυτικά από το Καψάλι σε απόσταση τεσσάρων ναυτικών μιλίων. Κλειστός σαν λίμνη, απόλυτα προστατευμένος από τους καιρούς, αποτελεί ιδανικό τόπο διανυκτέρευσης. Μπαίνοντας από την μικρή είσοδό του, στα δεξιά μας βρίσκεται μια από τις ομορφότερες παραλίες, με ψιλή άμμο και καθαρά νερά, που συγκεντρώνει πολύ κόσμο. Αριστερά όμως, υπάρχει μια πολύ μικρή αμμουδιά, όπου αγκυροβολήσαμε και απολαύσαμε την απόλυτη γαλήνη στο υπέροχο αυτό λιμανάκι. Περάσαμε ολόκληρη την ημέρα κουβεντιάζοντας, διαβάζοντας, ακούγοντας μουσική.
Το απόγευμα, αποφασίσαμε να εκδράμουμε στη βραχονησίδα Αυγό, ή αλλιώς Χύτρα, λίγα μίλια νοτιότερα, που ορθώνει επιβλητικά το ανάστημά της σαν άγρυπνος φρουρός του νησιού. Φουντάραμε στην είσοδο της τεράστιας σπηλιάς που βρίσκεται εκεί και επιδοθήκαμε σε μακροβούτια στα φανταστικής απόχρωσης νερά. Με τη δύση του ηλίου τα χρώματα γύρω μας έγιναν μαγευτικά. Απόλαμβάναμε το υπέροχο αυτό θέαμα, όταν κάποιος από την παρέα πέταξε την ιδέα για Αντικύθηρα. Η αναχώρησή μας ήταν προγραμματισμένη για την επόμενη μέρα, αλλά μπροστά σε μια θάλασσα κατακόκκινη από το ηλιοβασίλεμα, ποιος μπορεί να αντισταθεί; Πλώρη λοιπόν για το βορινό ακρωτήρι Κεφαλή των Αντικυθήρων. Είχαμε να καλύψουμε 18 «κόκκινα» ναυτικά μίλια. Δεν άργησε να φανεί στον ορίζοντα ο ορεινός όγκος του νησιού.
Στο Τσιριγότο
Σε λίγη ώρα πλησιάσαμε στο βορινό κάβο και κατευθυνθήκαμε στην ανατολική πλευρά των Αντικυθήρων, όπου βρίσκεται το λιμανάκι του. Καθώς μας αποχαιρετούσαν και οι τελευταίες ακτίνες του ήλιου, μπαίναμε αργά αργά από τη στενή είσοδο και δέσαμε στη μικρή προκυμαία. Δυο τρία φωτάκια εδώ κι εκεί μαρτυρούσαν την ύπαρξη ζωής σ’ αυτό τον τόπο. Αφού τακτοποιήσαμε τα πράγματά μας στα σκάφη, ανηφορίσαμε στο τσιμεντένιο δρομάκι που οδηγεί στο μοναδικό χώρο «ψυχαγωγίας» του χωριού, ένα μεγάλο κατά τα άλλα καφενείο που είναι και παντοπωλείο μαζί. Μην φαντάζεστε βέβαια πολυτέλειες. Υπάρχουν τα εντελώς απαραίτητα κι αυτά σε περιορισμένες ποσότητες. Ακόμα και το ψωμί, όπως μάθαμε αργότερα, μαζί με άλλα είδη πρώτης ανάγκης, φτάνουν στο νησί μια φορά την εβδομάδα με το φουσκωτό σκάφος του ταχυδρομείου.
Καθίσαμε σε ένα από τα τραπεζάκια και ανάψαμε τσιγάρο. Δεν υπήρχε ψυχή. Ακόμα και ο μαγαζάτορας απουσίαζε. Κοιτιόμασταν μεταξύ μας με βλέμματα απορημένα, όταν μας πλησίασε μια χαριτωμένη γριούλα και μας ενημέρωσε πως θα έφτιαχνε κουνέλι στιφάδο. Η πείνα μας όμως ήταν μεγάλη και θέλαμε κάτι στα γρήγορα. Πρόθυμα μας έφτιαξε ομελέτες και χοντρά παξιμάδια βουτηγμένα στο νερό με ντομάτα και φέτα. Τους περίφημους «ντάκους», μια παραδοσιακή κρητική συνταγή. Έχοντας μετριάσει κάπως την πείνα μας, πίναμε το ουζάκι μας και κουβεντιάζαμε όταν άρχιζαν να μας πλησιάζουν διστακτικά κάποιοι άνθρωποι, φανερά απορημένοι για την παρουσία μας τέτοια ώρα στον τόπο τους. Δεν αργήσαμε να γίνουμε όλοι μια παρέα και οι ντόπιοι άρχισαν να μας λένε για το νησί τους. Πως απέμειναν 45 ψυχές όλοι κι όλοι, οι περισσότεροι κρητικής καταγωγής, για τους δύσκολους χειμώνες που λόγω ισχυρών ανέμων κάνει καιρό να πιάσει το καράβι, για την έλλειψη τουρισμού. Μέχρι πριν λίγα χρόνια και αυτό ακόμα το καράβι της γραμμής αποβίβαζε τους ντόπιους σε βάρκες, που τους μετέφεραν στην ακτή, καθώς δεν υπήρχε καμιά υποδομή. Μόνο κάτι φουσκωτά, όπως εσείς έρχονται πότε πότε, κι αυτά φεύγουν την επομένη, μας λένε με παράπονο. Η κουβέντα μας συνεχίστηκε μέχρι αργά το βράδυ, έως που τα μάτια μας δεν μπορούσαν να μείνουν άλλο ανοιχτά. Κατεβήκαμε στο μικρό λιμανάκι και αποσυρθήκαμε στα σκάφη, όπου χωρίς να χρονοτριβούμε πέσαμε για έναν ήσυχο ύπνο.
Είχε πάει 10 η ώρα το πρωί και μετά από ένα δυνατό διπλό καφέ, σταθήκαμε στα πόδια μας. Γύρω μας πέντε ή έξι βαρκάκια όλα κι όλα, περιποιημένα και φρεσκοβαμμένα. Δεξιά μας κάποιος άσπριζε ένα χαμηλό τειχάκι πλάι στον ντόκο, ενώ λίγο πιο πέρα ένας ψαράς μάτιζε τα δίχτυα του. Καθημερινές ασχολίες που έχουν γίνει πια γραφικές εικόνες που συναντούμε κυρίως σε απομονωμένα χωριά.
Απόλυτη γαλήνη κυριαρχεί σ’ αυτόν τον τόπο και τίποτα δεν φαίνεται ικανό να την διαταράξει. Μόνο οι ισχυροί βοριάδες που λυσσομανούν και τα μανιασμένα κύματα που, όπως μας είπαν, ξεπερνούν τον μικρό κυματοθραύστη και πολλές φορές βουλιάζουν τα μικρά βαρκάκια.
Αυτός ο τόπος μοιάζει τόσο απομακρυσμένος! Κι όμως, το Τσιριγότο όπως αλλιώς λέγεται, αποτελεί «γέφυρα» της Πελοποννήσου προς την Κρήτη. Ίσως το βραχώδες και άνυδρο τοπίο και η απουσία παραλιών -υπάρχει μόνο μία κι αυτή μέσα στον όρμο που βρίσκεται το λιμανάκι- να είναι οι βασικότερες αιτίες της απομόνωσης αυτής.
Τα Αντικύθηρα έγιναν παγκοσμίως γνωστά όταν το 1900, κοντά στο ακρωτήρι Βλυχάδια, ανασύρθηκε από τον βυθό, αρχαίο ναυάγιο με πολλά σημαντικά ευρήματα, όπως ο περίφημος Έφηβος των Αντικυθήρων και ο Αστρολάβος των Αντικυθήρων, που θεωρείται ο πρώτος υπολογιστής της ιστορίας και ο αρχαιότερος μηχανισμός πλοήγησης. Πρόκειται για ένα σύνολο από 30 διαφορετικά γρανάζια που έδινε πληροφορίες για τις κινήσεις του ήλιου, της σελήνης και των πλανητών. Ο Αστρολάβος των Αντικυθήρων αποτελεί μια ακόμη απόδειξη πως οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν διάφορα όργανα ναυσιπλοίας και δεν «πελαγοδρομούσαν».
Ο καιρός έξω από τον όρμο άρχισε να φορτώνει και γρήγορα γρήγορα λύσαμε και χαιρετήσαμε τους φίλους μας που παρά την επιμονή τους δεν μπόρεσαν να μας κρατήσουν γι ακόμη μια μέρα στο νησί τους. Τους υποσχεθήκαμε πως θα επιστρέψουμε και ανοιχτήκαμε στην αγριεμένη ήδη θάλασσα. Κατευθυνθήκαμε βόρεια, έχοντας τον καιρό στη δεξιά μας μάσκα. Μόλις όμως καβαντζάραμε τον βορινό κάβο, βρεθήκαμε στη δυτική πλευρά του νησιού όπου ο καιρός έκοβε. Φτάσαμε σύντομα κάτω από τον φάρο της Απολυτάρας, στο νότιο ακρωτήρι των Αντικυθήρων. Μετά από μια ολιγόλεπτη ανασύνταξη δυνάμεων, σταθεροποιήσαμε όσο το δυνατόν καλύτερα τα πράγματά μας, πάνω στο φουσκωτό.
...keep Ribbing!
