From Sicily to Majorca
The great journey of the Olympic Flag to the Pillars of Hercules
From Sicily to Majorca
The great journey of the Olympic Flag to the Pillars of Hercules
Αποστολή στο Γιβραλτάρ, η Ολυμπιακή σημαία στις Ηράκλειες στήλες (μέρος β΄)
Η πρώτη κιόλας στιγμή που παίρνουμε τη θέση μας πίσω από την κονσόλα μάς προκαλεί πάντοτε μια ιδιαίτερη ευφορία. Αίγα μίλια μετά, είμαστε μόνοι μας. Εμείς, η πλώρη μας, η θάλασσά μας, το ταξίδι μας! Καθώς προχωρά το ταξίδι, όλο και περισσότερο κυριαρχεί μέσα μας η γλυκιά εκείνη αναμονή της θέας του προορισμού μας...
Στο συγκεκριμένο ταξίδι όμως διαπιστώσαμε πως η αναμονή αυτή σύντομα ξεχάστηκε μέσα στις πολύωρες καθημερινές πλεύσεις. Γνωρίζαμε πολύ καλά πως η κοντινότερη στεριά ήταν αλήθεια πολύ μακριά. Δε μας ένοιαζε όμως. Ταξιδεύαμε για πολλές ώρες, για πολλές ημέρες. Βρισκόμασταν μόνιμα πάνω στο φουσκωτό. Μάθαμε να ζούμε εκεί. Στο φουσκωτό τρώγαμε το πρωινό μας, εν πλω ετοιμάζαμε τον καφέ μας, εν πλω ξεκουραζόμασταν όταν το επέτρεπαν οι συνθήκες. Η θάλασσα έγινε το σπίτι μας. Ζούσαμε με την προοπτική της ανοιχτής θάλασσας. Χάρτης, πορεία, κόμβοι, άνεμος, μοίρες, στίγμα... Εκεί, μόνο αυτές οι λέξεις σήμαιναν κάτι. Και όταν κάποτε ζύγωνε η θέα του προορισμού, τότε αυτή γινόταν ακόμα πιο γλυκιά...
Δευτέρα, 2 Αυγούστου
Ήταν 05:00 η ώρα, όταν βγήκαμε αργά αργά από τη μαρίνα στα Γουβιά. Παραπλέαμε τις ανατολικές ακτές της Κέρκυρας, με το φεγγάρι να φωτίζει το δρόμο μας. Μας χώριζαν 28 ν.μ. από το νοτιότερο άκρο του νησιού. Οι προβλέψεις μιλούσαν για 4 έως 5 μποφόρ. Είχε ήδη χαράξει και η Κέρκυρα χανόταν σιγά σιγά πίσω μας. Το ανοιχτό πέλαγος μάς έπαιρνε όλο και πιο βαθιά στην αγκαλιά του.
- Στις 08:00το στίγμα μας ήταν Β39ο10' Α19°36'. Η πλώρη μας σημάδευε ακριβώς το Capo Spartivento. Ο άνεμος φυσούσε από βορειοδυτικά και ο ήλιος άρχισε να υψώνεται στον ορίζοντα. Η ταχύτητά μας ήταν σταθερή στα 23 knots και οι στροφές του κινητήρα στις 3.700.
- Στις 10:00 το στίγμα μας είναι Β38°55' Α18ο57'. Ο άνεμος δείχνει να ανεβαίνει, με σταθερή πάντα κατεύθυνση. Η ταχύτητά μας παραμένει σταθερή, αφού τον έχουμε στη δεξιά μας μπάντα.
- Στις 12:00 το στίγμα μας είναι Β38°38' Α17ο05' και η θάλασσα δείχνει να σταθεροποιείται στα 5 μποφόρ, γεγονός που μας γεμίζει αισιοδοξία μιας και φτάσαμε στο μεσημέρι.
- Στις 14:00 το στίγμα μας είναι Β38°27' Α17ο38'. Η ταχύτητά μας παραμένει σταθερή, ενώ το 5άρι μάς πλαγιοκοπά τώρα κανονικά. Μένουν ακόμα 76 ν.μ. έως το Capo Spartivento και ο καιρός μένει όλο και πιο πίσω μας.
- Ώρα 15:40. Ο άνεμος απότομα αλλάζει κατεύθυνση. Γυρίζει σε νοτιοδυτικό. Ένας 5άρης γαρμπής μάς έρχεται τώρα κατάπλωρα. Το στίγμα μας είναι Β38o14' Α16ο58' και μας μένουν ακόμα 47 ν.μ. Ο καιρός ολοένα και δυναμώνει. Γίνεται κουραστικός και οι κραδασμοί εντονότεροι.
- Έτσι, στις 16:30 με στίγμα Β38ο12' Α16ο43' αποφασίζουμε να αλλάξουμε πορεία. Η πλώρη στρέφεται βορειοδυτικά, η πυξίδα δείχνει 310ο με κατεύθυνση τη γνωστή μαρίνα Rocella lonica. Η απόφασή μας αυτή στηρίχτηκε στο να πιάσουμε γρήγορα τις ανατολικές ακτές της Ιταλίας, όπου υπολογίζαμε να μας προστατεύει το ιταλικό πόδι στο κατέβασμά μας. Έτσι κι έγινε. Έχοντας τον καιρό στην αριστερή μας μπάντα, σερφάραμε στις πλάτες των μεγάλων κυμάτων κερδίζοντας κάποια μίλια, ανεβάζοντας τις στροφές του κινητήρα. Στις 17:20 τρυπώνουμε στη Rocella lonica για λίγες ανάσες. Μας χωρίζουν τώρα 30 ν.μ. από το Spartivento. Αρχίζουμε να κατεβαίνουμε, μα ο καιρός μάς δυσκολεύει ακόμα. Έτσι αναγκαστήκαμε να είμαστε πολύ κοντά στις ακτές, γεγονός που μας επέτρεψε να ταξιδεύουμε γρηγορότερα. Άφιξη κάτω από το φάρο του Spartivento στις 19:00 ακριβώς. Σύνολο, 14 ώρες πλεύσης και 280 ναυτικά μίλια.
Μισό ναυτικό μίλι μετά το Φάρο βρίσκεται η περιοχή Spropoli, από το ελληνικό «άσπρη πόλη». Στην αμμουδιά μάς χαιρετούν ο Pino Tuscano με την οικογένειά του και ο Toto Briguglio με τη σύζυγο του. Δε θα μπορούσαμε να περιμένουμε καλύτερη υποδοχή. Απόψε είμαστε φιλοξενούμενοι στο εξοχικό του Pino, που βρίσκεται κυριολεκτικά μπροστά στη θάλασσα. Δένουμε στο υπάρχον ρεμέτζο και κολυμπώντας βγαίνουμε στην ακτή. Μέσα σε πολύ ζεστή ατμόσφαιρα έγιναν οι απαραίτητες συστάσεις και οι ελληνόφωνοι μας οδήγησαν στο πνιγμένο από τα δέντρα σπίτι, όπου θα διαμέναμε. Καθίσαμε όλοι μαζί στο μεγάλο τραπέζι της αυλής, όπου μας προσφέρθηκαν αναψυκτικά και κρύο νερό, ενώ η γλυκύτατη Celestina, η σύζυγος του Pino, είχε ετοιμάσει ήδη το φαγητό. Η φιλοξενία της μας άφησε άφωνους, όταν εμφανίστηκε με δύο καλάθια όπου βρίσκονταν οκτώ πετσέτες του μπάνιου, μια για τον καθένα μας. Μετά από ένα γρήγορο μπάνιο, μας ξενάγησε στα δωμάτιά μας. Δεν προλάβαμε βέβαια να ξεκουραστούμε, γιατί στις 21:00 έπρεπε να βρισκόμαστε στο χωριό Αμεντολέα, όπου μας περίμεναν ο Πρόεδρος των Ελληνοφώνων Bruno Traclo, ο Πρόεδρος του Proloco di Bova Marina, Plutino Francesco, και ο Αντιδήμαρχος πολιτισμού της Χώρας της Bova, Roco Angeloni.
Έτσι, σε λίγη ώρα καθόμασταν στο υπέροχο πέτρινο ταβερνάκι του χωριού Αμεντολέα, χτισμένο στα 120 μ. υψόμετρο στην ανατολική όχθη του ομώνυμου ρέματος πια. Κρασάκι το κρασάκι, αρχίσαμε όλοι μαζί να τραγουδάμε Θεοδωράκη και «της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ... μη, παρακαλώ σας, μη λησμονάτε τη χώρα μου...»
Με το κέφι να έχει ανάψει για τα καλά και με συναισθήματα ανείπωτα, γύρω στις 23:30 κατευθυνθήκαμε στη μικρή πλατεία του χωριού, όπου ανάμεσα σε πλήθος κόσμου παρακολουθήσαμε την υπέροχη μπάντα των Mottanza, που μας καθήλωσε στους μοναδικούς ρυθμούς της «ταραντέλας».
Αξίζει να σημειώσουμε πως όλο τον Αύγουστο γίνονται μουσικές εκδηλώσεις, κάθε μέρα και σε άλλο ελληνόφωνο χωριό, με τίτλο «Paleariza-Musica tu cosmu stin calavria Greca».
Στο πλάι της πλατείας, ανάμεσα σε παιδιά και μεγάλους που ήταν κυριολεκτικά εκστασιασμένοι στους ρυθμούς της ταραντέλας, υπήρχε ένα «περιπτερο-πάγκος» με γκρεκάνικα βιβλία και cd με παραδοσιακή μουσική. Πίσω από τον πάγκο ήταν τρεις κοπέλες με κόκκινα μπλουζάκια όπου αναγραφόταν: Area Grecanica - Ελληνική περιοχή. Αγοράσαμε κάποια βιβλία και μουσική με γκρεκάνικα τραγούδια και γρήγορα γρήγορα πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Μην ξεχνάτε πως ακόμα ήταν 2 Αυγούστου και την επομένη μάς περίμενε μια δύσκολη μα γεμάτη περηφάνια ημέρα.
Τρίτη, 3 Αυγούστου
Με πολύ καλή διάθεση, παρά τις ελάχιστες ώρες που ξεκουραστήκαμε το προηγούμενο βράδυ, στις 08:00 βρισκόμασταν πάνω στα φουσκωτά αναρτώντας την τεράστια Ολυμπιακή σημαία. Στις 09:00 μάς περίμεναν στο «Γιαλό του Βούα» (Bova Marina) πολύς κόσμος, παιδικές και σχολικές ομάδες, η δημοτική αστυνομία και ο Δήμαρχος, φορώντας την επισημη ιταλική κορδέλα, Zevettieri Domenico.
Καλύψαμε γρήγορα τα 3 ν.μ. που μας χώριζαν από το Spropoli, όταν ένα μικρό βαρκάκι που είχε αναρτημένες τρεις μεγάλες σημαίες, μια ιταλική, μια ελληνική και μια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μας υποδέχτηκε ένα μίλι ανοιχτά και μας οδήγησε στο σημείο υποδοχής. Με συναισθήματα πρωτόγνωρα και με μεγάλη περηφάνια, κρατούσαμε σταθερά την Ολυμπιακή σημαία, κόντρα στους 20 κόμβους, να κυματίζει επιβλητικά σκορπίζοντας παντού το δικό της μήνυμα ένα ισχυρό μήνυμα ειρήνης και φιλίας. Όσο διάστημα η Ολυμπιακή σημαία κυμάτιζε κατά μήκος της ιταλικής ακτής, οι ελληνόφωνοι αλλά και πολλοί Ιταλοί που παρευρίσκονταν εκεί χειροκροτούσαν και επευφημούσαν ασταμάτητα. Ιδιαίτερα σε αυτόν τον τόπο, η Ολυμπιακή σημαία έστελνε και ένα ξεχωριστό, συγκεκριμένο μήνυμα:
«Φτάσαμε εδώ, περνώντας τη μεγάλη θάλασσα που μας χωρίζει, όπως ακριβώς οι πρόγονοι μας χιλιάδες χρόνια πριν -που είναι και δικοί σας πρόγονοι- για να είμαστε κοντά σας, να στηρίξουμε τις προσπάθειες σας να διατηρήσετε την ελληνική σας ταυτότητα, για να συμμετάσχουμε μαζί στους «δικούς μας» Ολυμπιακούς Αγώνες...»
Επιβιβαστήκαμε στο μικρό βαρκάκι και βγήκαμε στην αμμουδιά. Παραδώσαμε την Ολυμπιακή σημαία και μοιράσαμε Ολυμπιακές κονκάρδες στα μικρά παιδιά που σχημάτισαν ασφυκτικό κλοιό γύρω μας. Σε λίγο δημιουργήθηκε μια όμορφη πομπή, με την Ολυμπιακή σημαία μπροστά και τη δημοτική αστυνομία ακόμη πιο μπροστά να ανοίγει την κυκλοφορία.
Περιφέραμε τη σημαία στους δρόμους της πόλης και καταλήξαμε στο Ινστιτούτο Ελληνικών Σπουδών. Μπαίνοντας σιγά σιγά μέσα, μας περίμενε η πιο συγκινητική στιγμή όλης της αποστολής.
Στο κεντρικό σημείο του αμφιθεάτρου υπήρχε ένα μακρύ έδρανο όπου βρισκόταν ο Δήμαρχος και ο Πρόεδρος των Ελληνοφώνων. Στα δεξιά τους, πολλά παιδιά κρατούσαν την Ολυμπιακή σημαία και στα αριστερά μας μια υπέροχη πολυμελής ορχήστρα έπαιζε «τα παιδιά του Πειραιά». Ήταν το τραγούδι της υποδοχής μας. Έντονα φορτισμένη στιγμή, που έκανε κάποιους από εμάς να δακρύσουμε, ενώ όλοι μαζί ακολουθήσαμε το ρυθμό χτυπώντας παλαμάκια. Είναι κάποια πράγματα που, αλήθεια, αξίζει να τα ζεις με οποιοδήποτε κόστος. Κάποια πράγματα που θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στην ψυχή μας.
Ακολούθησαν ομιλίες και χαιρετισμοί από εμάς, από το Δήμαρχο της Bova Marina και από τον Πρόεδρο των Ελληνοφώνων και ανταλλάχθηκαν αναμνηστικά δώρα. Υπό τους ήχους ακόμα της γκρεκάνικης μουσικής που έπαιζε η μοναδική ορχήστρα, αναρτήσαμε την Ολυμπιακή σημαία πλάι στην ιταλική στο Δημαρχείο της πόλης.
Η επόμενη υποδοχή μας ήταν προγραμματισμένη στη Χώρα του Βούα ή Bova. Χτισμένη στα 350 μέτρα υψόμετρο, στην κορυφή του λόφου, μοιάζει να επιτηρεί ολόκληρο το Ιόνιο. Συνοδεία πολλών παιδιών, περιφέροντας την Ολυμπιακή σημαία στα σοκάκια της Χώρας, φτάσαμε στο Δημαρχείο, όπου μας υποδέχτηκαν ο Δήμαρχος Andrea Casile και ο Αντιδήμαρχος πολιτισμού Roco Angeloni. Μετά την ομιλία και το χαιρετισμό του Δημάρχου, πραγματικά αξίζει να σταθούμε στο συγκινητικό λόγο του ελληνόφωνου ποιητή Agostino Siviglia:
«Με την καρντία σάς λέγω καλημέρα και καλώς ήρτετε. Εμείς από τη Χώρα του Βούα είμαστε πολύ περήφανοι που ήρτετε να μας φέρετε την μπαντιέρα Ολύμπικα. Τόσα χρόνια πίσω εκάμαμε αδελφοποίηση με το Παλέο Φάληρο. Κάθε χρόνο από την Ελλάδα έρχοντο να βλέπουσι γιατί αμοιάζουμε, έχουμε το ίντιο αίμα, είμαστο αδελφάδια δικά σα. Δα χωρία δικά μα αμοιάζουσι γιατί έχουν ιστόρια. Σας παρακαλάω να ακούτε το λόγια που σας λέω, να σπίσετε τη φιλία, να 'ρχόμαστο στην Ελλάδα και νάρχεστε.
Με τούντα λίγα λόγια, τελειώνω. Σας παρακαλάω να φέρετε χαιρετίσματα από τους ελληνόφωνες του Βούα για όλο το ίκρέτσια και να σπίσουμε τη φιλία. Καλά πράματα»
Ακολούθησε η παράδοση της Ολυμπιακής δάδας στο Δήμαρχο και υπογράψαμε όλα τα μέλη της αποστολής στο επίσημο βιβλίο του Δημαρχείου. Μας προσφέρθηκαν βιβλία της γκρεκάνικης γλώσσας, ανταλλάξαμε σκέψεις και απόψεις και κατηφορίσαμε στο Γιαλό του Βούα, όπου ξε-ναγηθήκαμε στους χώρους του Συλλόγου Ελληνοφώνων.
Σήμερα, ο Σύλλογος έχει έδρα σε ένα πολύ καλό κτίριο στο κέντρο του χωριού. Εκεί υπάρχει μεγάλη βιβλιοθήκη με 2.000 τόμους, όλοι στα ελληνικά, ενώ μπορεί να βρει κανείς παλιά χειρόγραφα που αναφέρονται στην ελληνική γλώσσα και στη βυζαντινή εποχή των ελληνόφωνων χωριών. Χάρη στα διάφορα προγράμματα που κάθε χρόνο πραγματοποιεί η Ελλάδα, περίπου 500 άτομα επισκέφθηκαν τη χώρα μας τα τελευταία 20 χρόνια και έλαβαν μέρος σε πολλά επιμορφωτικά συνέδρια. Με ειδικό πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας της Ελλάδας, στην Bova Marina βρίσκονται τρεις εκπαιδευτικοί και διδάσκουν τα ελληνικά εδώ και επτά χρόνια, σε τρία γυμνάσια, σε 80 παιδιά περίπου.
Η ελληνική κοινότητα του «Γιαλού του Βούα» ιδρύθηκε επίσημα το 1982, αλλά άρχισε να ενεργοποιείται από το 1992. Ο κύριος σκοπός της ελληνικής κοινότητας είναι να σωθεί η ελληνική γλώσσα και τα ήθη και έθιμα των ελληνοφώνων της Καλαβρίας. Τα μέλη του Συλλόγου «Γιαλός του Βούα» είναι περίπου 70 άτομα, οι περισσότεροι εκ των οποίων βρίσκονται στην Bova Marina. Υπάρχουν όμως κάποιοι που δραστηριοποιούνται σε διάφορα μέρη της Ιταλίας, της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης.
Ο Σύλλογος περιλαμβάνει το παραδοσιακό χορευτικό συγκρότημα «Γιαλός του Βούα», το χορευτικό γκρουπ «Νέο Κύμα» και το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών. Έως τώρα έχουν πραγματοποιηθεί 17 συνέδρια, 18 ποιητικοί διαγωνισμοί και πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η Bova Marina το 1903 έγινε ανεξάρτητος δήμος, ενώ πριν ήταν το επίνειο της «Χώρας του Βούα», της πρωτεύουσας των ελληνοφώνων της Καλαβρίας. Στη Bova ζουν 4.500 κάτοικοι, εκ των οποίων ελάχιστοι μιλούν ελληνικά. Ο πρόεδρος Bruno Traclo μάς τόνισε: «Να 'ρχεστε συχνά για να μιλούμε την ελληνική γλώσσα. Είμαστε πολύ λίγοι και μιλούμε τα ελληνικά μόνο όταν βρισκόμαστε μεταξύ μας».
Με φαγητό και κρασί της Καλαβρίας, στο εστιατόριο που βρίσκεται κάτω από τα γραφεία του Συλλόγου, ευχηθήκαμε καλή αντάμωση...
Το παρακάτω κείμενο, μαζί με τα ονόματα της ελληνικής αποστολής, καθώς και των δημάρχων που μας υποδέχτηκαν, θα σκαλιστούν σε δύο μεγάλες μαρμάρινες πλάκες, όμοιες με αυτές της Αρχαίας Ελλάδας. Η μια θα μείνει στο μουσείο της Bova Marina και η άλλη θα παραδοθεί στο Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας:
Λίγο πριν την αναχώρησή μας, δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τον πρέσβη της Napoli, κ. Βεροιώτη, ο οποίος συγχάρηκε όλα τα μέλη της αποστολής για αυτήν την πρωτοβουλία μας και τόνισε: «Να ξέρετε πως είναι πολύ καλό αυτό που κάνατε, γιατί πραγματικά είναι πολύ λίγα αυτά που μπορούμε να προσφέρουμε στους ελληνόφωνους»
Ήταν 16:00 η ώρα, όταν ανοιχτήκαμε 2 ν.μ. από την Bova Marina. Εκμεταλλευτήκαμε την άπνοια που επικρατούσε και αρόδο ετοιμάσαμε τα φουσκωτά. Απόψε έπρεπε να καλύψουμε τα 72 ν.μ. έως το Milazzo στη βόρεια πλευρά της Σικελίας, έτσι ώστε την επομένη να βρισκόμαστε στο Palermo όσο το δυνατόν πιο ξεκούραστοι. Πρώτος μας σταθμός το λιμάνι Reggio, στα 32 ν.μ., όπου ανεφοδιαστήκαμε. 1,2 ευρώ το λίτρο και πλώρη για τη Χάρυβδη, στα 10 ν.μ., το δυτικό άκρο του στενού.
Για δεύτερη φορά μέσα σε τέσσερα χρόνια έμελλε να περάσω από το μυθικό στενό, τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη, που με απίστευτες ιστορίες το 'χουν ζώσει οι παλιοί ναυτικοί, φτάνοντας πολλές φορές στα όρια της μυθοπλασίας. Κι αυτή τη φορά, δε μείναμε παραπονεμένοι. Το στενό μάς επεφύλασσε ένα διαφορετικό, εκπληκτικό θέαμα. Μέσα στην απόλυτη μπουνάτσα, ξαφνικά, σε έναν κύκλο με διάμετρο όχι πάνω από εκατό μέτρα, δημιουργούνταν έντονος κοφτός κυματισμός οι κορυφές του οποίου έσπαγαν βίαια. Έξω από αυτόν τον κύκλο, η θάλασσα ξανά λάδι. Πιο πέρα πάλι το ίδιο θέαμα, με έντονο κυματισμό και μετά ξανά λάδι. Μείναμε να αναρωτιόμαστε και να προσπαθούμε να εξηγήσουμε το αλλόκοτο αυτό θέαμα... Μήπως δίκαια η φήμη του στενού αυτού απέκτησε μυθικές διαστάσεις; Ευτυχώς, στις βόρειες ακτές της Σικελίας η θάλασσα ήταν ακύμαντη και, έτσι, με το που έπεσε το σκοτάδι, δέναμε στη στριμωγμένη από σκάφη μαρίνα, που βρίσκεται μέσα στο λιμάνι στο Milazzo.
Το ποίημα!
4 Στη Χώρα του Βούα (Bova), ο ποιητής Agostino Siviglia, μας χάρισε το παρακάτω ποίημα σε δυο γλώσσες, τα γκρεκάνικα και τα ιταλικά:
I cristiani' ti ercondo ston Vua mbennusi ce plateu me ta pedia sa ghorizzondo me llegu kali' spera jati' ematheai tossa magna loja. Elate elate mi stathite stin scenia elate ce mathete glossa palea.
Vua
Poesia ja ti glossa palea Ando' jalo' avlepome stin oscia montagna
viata se thorume calo' Vua emi' zzume me poddhi' agapia jati' zzerome tin glossa palea.
Le persone che vengono a Bova entrano e parlano con i bambini quando ripartono ci dicono buona sera perche hanno imparato tante belle parole. Venite venite non state lontani venite e imparate la lingua antica.
Bova
Poesia per la lingua antica
Da Bova Marina guardiamo verso la
sempre ti vediamo bella Bova noi viviamo con tanto amore perche sappiamo la bella lingua antica.
...keep Ribbing!
