Χάλκη
Ανατολικό Αιγαίο -Δωδεκάνησα
Χάλκη
Ανατολικό Αιγαίο -Δωδεκάνησα
Σύμη
Από το μεσημέρι ήμασταν έτοιμοι να αναχωρήσουμε από το λιμάνι της Χάλκης, αλλά κάθε λίγο βρίσκαμε κάποια πρόφαση ώστε να καθυστερήσουμε όσο μπορούσαμε τον απόπλου μας, παρατείνοντας έτσι την παραμονή μας στο γλυκό λιμανάκι του Νημπορειού.
Καθισμένοι πάνω στα μπαλόνια του φουσκωτού, με τα πόδια να ακουμπούν στα πεντακάθαρα νερά του λιμανιού, απολαμβάναμε τα όμορφα και ζεστά χρώματα τριγύρω μας. Κανένας μας δεν έδειχνε πρόθυμος να λύσει τα σχοινιά που μας κρατούσαν δεμένους στη λιθόστρωτη προκυμαία. Και σίγουρα θα φεύγαμε με στενάχωρη διάθεση, αν ο επόμενος προορισμός μας δεν ήταν μια ακόμα μαγική «πολιτεία» του Αιγαίου.
Στη νησίδα Σεσκλί
Μόνο όταν σκέπασε η σκιά και τα πρώτα στη θάλασσα σπίτια του λιμανιού, αρχίσαμε γρήγορα γρήγορα να λύνουμε και να σηκώνουμε άγκυρες. Αργοπορημένοι όσο γινόταν, αφήναμε πίσω μας τον ορεινό όγκο της Χάλκης. Αν και ο ήλιος ζύγωνε στη θάλασσα, ο άνεμος ανέβαινε αισθητά, σηκώνοντας μεγάλα και ακανόνιστα κύματα. Με τον καιρό στην αριστερή μας μπάντα, ταξιδεύαμε αρκετά γρήγορα. Ό,τι και να κάναμε όμως, δύσκολα θα φτάναμε πριν νυχτώσει στο λιμάνι της Σύμης. Τα 32 νμ που μας χώριζαν, με τον ορίζοντα ήδη να κοκκινίζει, δεν θα καταφέρναμε να τα διανύσουμε χωρίς να μας πιάσει η νύχτα, όσο κι αν αυξάναμε τις στροφές του κινητήρα. Αποφασίσαμε λοιπόν, να διανυκτερεύσουμε στη νησίδα Σεσκλί, που βρίσκεται μισό μίλι από τις νότιες ακτές της Σύμης. Έτσι θα μας έμενε αρκετή ώρα, ώστε να αγκυροβολήσουμε και να δέσουμε χωρίς βιασύνες.
Σούρουπο πια, μπαίναμε στο ασφαλές φυσικό λιμανάκι που βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά της νησίδας, και κατευθυνθήκαμε προς το τσιμεντένιο ντοκάκι. Ο δυνατός όμως άνεμος δεν μας επέτρεψε να πλαγιοδετήσουμε και αναγκαστήκαμε να φουντάρουμε ανοιχτά, δένοντας στο κεφαλάρι του ντόκου. Αγκυροβολημένοι σωστά, με τα φουσκωτά να είναι παράλληλα με τη διεύθυνση του ανέμου, δεν είχαμε τίποτα να φοβηθούμε. Όλη την πίεση τη δέχονταν οι πρυμάτσες, φροντίζοντας να συγκρατούν τα σκάφη όταν οι ισχυρές ριπές του βορειοανατολικού ανέμου τα έσπρωχναν προς το πέλαγος.
Κλείσαμε με όλες τις τέντες τα φουσκωτά, ώστε να μην μας ενοχλεί ο δυνατός αέρας, και καθισμένοι αναπαυτικά πια, απολαμβάναμε το κρασάκι μας στον ερημικό αυτόν όρμο. Κάθε γουλιά, δικαίωνε την επιλογή μας να μην προσεγγίσουμε το λιμάνι της Σύμης, αποφεύγοντας μια άνευ λόγου ταλαιπωρία. Ούτως ή άλλως, βρισκόμασταν πλάι στη Σύμη, και περάσαμε ένα υπέροχο βράδυ σχεδιάζοντας τις περιπλανήσεις μας για τις λιγοστές μέρες που μας είχαν απομείνει.
Στο λιμάνι της Σύμης
Αν παρατηρήσουμε τη Σύμη στο ναυτικό χάρτη, θα διαπιστώσουμε την εξαιρετικά έντονα δαντελωτή ακτογραμμή της, που χαρακτηρίζεται από πολλούς φυσικούς όρμους, όπου η θάλασσα εισχωρεί βαθιά στη στεριά σχηματίζοντας πολύ κλειστές ακτές. Κάποτε πρωτεύουσα των Δωδεκανήσων και με περίμετρο που φτάνει τα 35 νμ, αν ακολουθούμε πιστά το ανάγλυφο των ακτών της, βρίσκεται αγκαλιασμένη από τις μικρασιατικές ακτές, από τις οποίες απέχει μόλις λίγα μίλια.
Κατευθυνθήκαμε προς το λιμάνι, που βρίσκεται στη βορινή πλευρά του νησιού. Μπαίνοντας σιγά σιγά στον βαθύ όρμο, από μακριά ακόμα, το θέαμα σε προετοιμάζει γι αυτό που θα αντικρίσουν τα μάτια σου. Όσο πλησιάζουμε τόσο η ομορφιά μεγαλώνει, σε βαθμό που να αναρωτιέσαι πως είναι δυνατόν όλα να είναι τόσο τέλεια και τόσο συναρπαστικά.
Σίγουρα, κάθε νησί του Αιγαίου είναι και μια ξεχωριστή εμπειρία. Κάθε νησί εκπέμπει τη δική του γοητεία, το δικό του ιδιαίτερο χρώμα. Η Σύμη όμως, είναι ολόκληρη μια μαγεία, μια ονειρεμένη ζωγραφιά. Κάθε περιγραφή είναι ασήμαντη, και δεν μπορεί να συγκριθεί σε καμιά περίπτωση με την παραμυθένια ομορφιά που ακτινοβολεί ολόκληρος ο τόπος. Όπου κι αν γυρίσεις τη ματιά σου, συναντάς αλησμόνητες εικόνες που μοιάζουν με πίνακες κάποιου μεγάλου ζωγράφου. Τα υπέροχα αρχοντικά αγκαλιάζουν το λιμάνι και αναπτύσσονται αμφιθεατρικά γύρω του, σκαρφαλώνοντας στα συμπαγή και απότομα βράχια. Αριστουργήματα αρχιτεκτονικής και αισθητικής, που σε αναγκάζουν να τα παρατηρείς για πολλές ώρες, για να πιστέψεις πως τελικά είναι αληθινά. Μέσα σε μια έντονα ναυτική ατμόσφαιρα, με ιδιαίτερα ανεπτυγμένο το πολιτιστικό της επίπεδο, η Σύμη φαντάζει σαν αρχόντισσα που καθρεφτίζεται περήφανα στα βαθυγάλαζα νερά του λιμανιού. Δεν χωρά καμμιά αμφιβολία, πως η Σύμη είναι μια από τις γραφικότερες θαλασσινές «πολιτείες» του Αιγαίου, αλλά και μια από τις μαγευτικότερες γειτονιές ολόκληρης της Μεσογείου.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως έχει ανακηρυχθεί ως διατηρητέος οικισμός, ενώ χρόνο με το χρόνο, όλο και περισσότεροι, από όλα τα μέρη του κόσμου σπεύδουν να επισκεφθούν το νησί.
Μια μικρή χέρσα προεξοχή, χωρίζει το λιμάνι σε δυο μέρη. Στην άκρη της, το επιβλητικό ρολόι καλωσορίζει τους επισκέπτες του νησιού. Στο βορινό τμήμα του λιμανιού, το Χαράνι όπως λέγεται, βρίσκεται ο ταρσανάς όπου και σήμερα θα δούμε τους Συμιακούς να καλαφατίζουν ή να βάφουν τα σκαριά τους, ετοιμάζοντάς τα με ιδιαίτερη φροντίδα. Στο νότιο τμήμα βρίσκεται ο Γιαλός, που αποτελεί και το κυρίως λιμάνι του νησιού. Πολλά σκάφη αραδιασμένα στη σειρά, στολίζουν το καθένα με τη δική του ξεχωριστή παρουσία, τη ζεστή αγκαλιά του λιμανιού. Πλάι στα διώροφα και τριώροφα σπίτια, που το ένα δίπλα στο άλλο μοιάζουν να συναγωνίζονται μεταξύ τους σε ομορφιά. Με τοίχους βαμμένους στα χρώματα της ώχρας, με κόκκινες κεραμοσκεπές, καφετιά πορτοπαράθυρα και θαυμάσιες βοτσαλωτές αυλές, ανεβαίνουν απότομα προς την κορυφή του λόφου, όπου συνδέονται με τα σπίτια του Χωριού ψηλά, σε ένα ενιαίο οικιστικό αριστούργημα. Είναι μια πραγματική εμπειρία να ανηφορίσουμε την Καλή Στράτα, η οποία αποτελείται από 500 φαρδιά πέτρινα σκαλοπάτια, και οδηγεί στο ψηλότερο σημείο του Χωριού, όπου βρίσκεται το κάστρο των Ιπποτών και η εκκλησιά της Παναγίας, από όπου η θέα προς το λιμάνι, που μοιάζει φωλιασμένο ανάμεσα στις δίρριχτες κεραμοσκεπές των σπιτιών, είναι μαγευτική. Ολόκληρος ο τόπος αποπνέει αρχοντιά, θυμίζοντάς μας τη μακρά εποχή ακμής του νησιού. Τότε που ζούσαν εδώ περισσότεροι από 25000 άνθρωποι. Σήμερα στο νησί οι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 2500, οι περισσότεροι από τους οποίους ζουν στο Γιαλό και στο Χωριό, ενώ λιγοστοί είναι αυτοί που διαμένουν στο Νημπορειό και στο Πέδι.
Η Σύμη ήταν παγκοσμίως γνωστή για τη σπογγαλιεία της και τους καραβομαραγκούς της. Διάσημοι οι Συμιακοί «βουτηχτάδες», ταξίδευαν για μήνες στα μακρινά αφρικανικά παράλια, τροφοδοτώντας με σφουγγάρια ολόκληρο τον κόσμο. Είχαν αναπτύξει τόσο πολύ τη σπογγαλιεία, που έφτασαν να έχουν υποκαταστήματα στις μεγαλύτερες ευρωπαικές πόλεις και όχι μόνο. Και ποιος δεν έχει ακούσει για τον θρυλικό πλέον Στάθη Χατζή, ο οποίος κατέβαινε με ελεύθερη κατάδυση σε ασύλληπτα βάθη που προκαλούν δέος ακόμα και σήμερα! Ήταν Αύγουστος του 1913, όταν ο Στάθης Χατζής βουτούσε στα 88 μέτρα για να εντοπίσει και να δέσει την καδένα της χαμένης άγκυρας του ιταλικού θωρηκτού Μαργαρίτα, στα Πηγάδια της Καρπάθου. Ένα μοναδικό κατόρθωμα, που δείχνει τις εξωπραγματικές ικανότητες των σφουγγαράδων της Σύμης. Πολλοί ήταν εκείνοι που γνώριζαν πολύ καλά τα μυστικά του «βούττου», όπως αποκαλούσαν χαρακτηριστικά την ελεύθερη κατάδυση. Μυστικά, τα οποία διαφύλαγαν ως κόρη οφθαλμού και τα μετέδιδαν μόνο στα παιδιά τους.
Ένα από τα έξυπνα τεχνάσματα που χρησιμοποιούσαν, και επιβεβαιώνει πόσο ευρηματικοί υπήρξαν οι Συμιακοί βουτηχτάδες, ήταν η εμβάπτιση του μισού σφουγγαριού μέσα σε ένα στυπτικό υγρό, και του υπόλοιπου μισού μέσα στο λάδι. Έπειτα, δάγκωναν δυνατά το σφουγγάρι, έχοντας μέσα στο στόμα τους το κομμάτι που ήταν εμποτισμένο με το στυπτικό υγρό, και καταδύονταν. Το κομμάτι του σφουγγαριού που εξείχε από το στόμα, επειδή ήταν εμποτισμένο με λάδι, δεν επέτρεπε την είσοδο του νερού. Ρουφώντας τον αέρα που ήταν εγκλωβισμένος μέσα στις κοιλότητες του σφουγγαριού που βρισκόταν μέσα στο στόμα, μπορούσαν και παρέτειναν την παραμονή τους στο βυθό για πάρα πολύ χρόνο. Το στυπτικό υγρό, που ουσιαστικά εμπόδιζε τη διάχυση του λαδιού στο υπόλοιπο σφουγγάρι, δεν το αποκάλυπταν φυσικά σε κανέναν.
Περίπλους του νησιού
Βγαίνοντας από το λιμάνι με κατεύθυνση βορειοανατολική, μετά από δύο ναυτικά μίλια συναντούμε το ακρωτήρι Κουτσουμπά. Από εδώ ξεκινά η ανατολική πλευρά του νησιού, η οποία παρουσιάζει και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Οι συνεχόμενοι όρμοι που περιβάλλονται από εντυπωσιακά βράχια, εισχωρούν βαθιά μέσα στη στεριά καταλήγοντας σε εξαιρετικές παραλίες. Πρώτα συναντούμε το νησάκι της Αγίας Μαρίνας με το ομώνυμο εκκλησάκι και την υπέροχη ακτή. Περνώντας τη νησίδα Παξιμάδι, βρισκόμαστε στην είσοδο του βαθύτερου όρμου της Σύμης που φτάνει σε μήκος το ένα ναυτικό μίλι. Στο μυχό του φυσικού αυτού λιμανιού απλώνεται το γραφικό και ήσυχο Πέδι. Μικρός οικισμός με όμορφα παλιά σπιτάκια κατά μήκος της αμμουδιάς, η οποία προσφέρεται για κολύμπι αλλά και για φαγητό σε κάποιο από τα παραθαλάσσια ταβερνάκια. Πίσω από τα σπίτια ξεκινά η μεγάλη πεδιάδα με ελιές και αμπέλια που φτάνει ως το Χωριό.
Ένα μίλι πιο κάτω ανοίγεται ο όρμος του Δυσάλωνα με το ομώνυμο εκκλησάκι του Αη Γιώργη στο βάθος. Στο μυχό του φιλοξενείται η εντυπωσιακότερη ακτή του νησιού, φωλιασμένη μέσα σε ένα από τα ειδυλλιακότερα τοπία της νησιωτικής Ελλάδας. Οι επιβλητικοί πέτρινοι όγκοι βυθίζονται κατακόρυφα στη θάλασσα, ενώ τα βαθυγάλαζα νερά που όσο πλησιάζουμε στην ακτή γίνονται καταπράσινα, συνθέτουν ένα μοναδικό θέαμα χρωμάτων. Περάσαμε αρκετές ώρες, σχεδόν πλαγιοδετημένοι στη ρίζα των κάθετων βράχων, είτε κολυμπώντας στα βαθιά νερά με τις απίστευτες αποχρώσεις είτε απολαμβάνοντας καθισμένοι στην πλώρη μας τους επιβλητικούς βράχους που κυριολεκτικά κρέμονται από πάνω μας.
Νοτιότερα, ανοίγονται οι όρμοι Νανού, Μαραθούντα, Βαθύγιαλος και Φανερωμένη, που προσφέρονται για περισσότερη απομόνωση και ησυχία. Δεν έχουμε παρά να επιλέξουμε κάποιον της αρεσκείας μας, και να περάσουμε πολλές ώρες κολυμπώντας και χαλαρώνοντας μέσα σε πραγματικά μαγευτικά τοπία.
Στο Μοναστήρι του Πανορμίτη
Περνώντας μέσα από τον δίαυλο που σχηματίζεται ανάμεσα στη νησίδα Σεσκλί και το νότιο άκρο της Σύμης, η πλώρη μας στρέφεται προς τις δυτικές ακτές του νησιού. Πρώτα πρώτα συναντούμε τον πολύ κλειστό και μεγάλο όρμο του Πάνορμου. Το απόλυτο καταφύγιο, που δεν προσβάλλεται από κανέναν καιρό. Μπαίνουμε αργά αργά από την πολύ στενή είσοδό του, η οποία και φαροσημαίνεται.
Συνεχίζοντας βορειότερα, μετά τη χερσόνησο του Κέφαλου ανοίγεται ο κόλπος του Αγίου Βασιλείου, στο μυχό του οποίου βρίσκεται το ομώνυμο εκκλησάκι πλάι στα κρυστάλλινα νερά. Ερημική παραλία με βότσαλα και κροκάλες, όπου κατηφορίζουν πευκοέλατα και κυπαρίσσια, ιδανική για αυτούς που ψάχνουν ησυχία και απόλυτη επαφή με τη φύση. Βγαίνοντας από τον όρμο του Αγίου Βασιλείου και πριν περάσουμε τις νησίδες Διαβάτες, κατευθυνόμαστε στην τοποθεσία Κουπί, όπου υπάρχει ένας καταπληκτικός ορμίσκος, ιδανικός για διανυκτέρευση. Πρέπει να είμαστε όμως πολύ προσεκτικοί για να τον εντοπίσουμε και να πλέουμε πολύ κοντά στην ακτή.
Περνώντας ανάμεσα από το Μεγαλονήσι και το Καραβαλονήσι, βάλαμε πλώρη για το ακρωτήρι Κεφάλα. Ακριβώς πίσω του, κρύβεται το γραφικό λιμανάκι του Αγίου Αιμιλιανού. Ονομάστηκε έτσι από το ομώνυμο κατάλευκο εκκλησάκι που είναι χτισμένο στο μικρό νησάκι, το οποίο συνδέεται με τη στεριά με ένα στενό πέτρινο μονοπάτι, μήκους λίγων μόνο μέτρων, δημιουργώντας ένα πολύ καλό καταφύγιο όταν πνέουν ισχυροί βοριάδες.
Πλησιάζοντας στο τέλος του περίπλου μας, περάσαμε ανάμεσα από τη νησίδα Οξιά και το ακρωτήρι Τολί, και φτάσαμε στο Διαπόρι, τη βορειότερη χερσόνησο του νησιού. Ανάμεσα σ΄ αυτήν και τη νησίδα Νύμος, σχηματίζεται ο πολύ στενός δίαυλος πλάτους εκατό μέτρων περίπου, όπου τα νερά σε μερικά σημεία είναι ιδιαίτερα ρηχά. Αξίζει πραγματικά να φουντάρουμε για λίγο στην άκρη του διαύλου και να χαρούμε τα υπέροχης τυρκουάζ απόχρωσης κρυστάλλινα νερά του.
Αφού δέσαμε για λίγο στο μικρό ντοκάκι της εκκλησιάς της Ανάληψης, όπου βγήκαμε για μια μικρή βόλτα, μπήκαμε στο γραφικό λιμανάκι του Νημπορειού με τον ομώνυμο οικισμό. Εδώ λέγεται πως βρισκόταν η αρχαία Μεταποντίδα. Τώρα υπάρχουν λιγοστά σπιτάκια, που χρησιμοποιούνται κυρίως ως παραθεριστικές κατοικίες. Λίγο ανατολικότερα από το Νημπορειό, μας υποδέχεται το λιμάνι της Σύμης όπου και κλείνει ο όμορφος και σε πολλά σημεία συναρπαστικός περίπλους μας.
Τα γύρω νησάκια
Γύρω από τη Σύμη υπάρχουν πολλά μικρότερα νησιά, μερικά από τα οποία παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Το μεγαλύτερο από αυτά είναι η Νύμος, που βρίσκεται στο βορινό άκρο του νησιού και προστατεύει το λιμάνι από τη μανία των βοριάδων. Στο νότιο τμήμα της Νύμου συναντούμε το εκκλησάκι της Παναγιάς της Υπακοής, όπου τον Δεκαπενταύγουστο μεταφέρονται οι ντόπιοι για το μεγάλο πανηγύρι.
Στα νότια της Σύμης βρίσκεται η νησίδα Σεσκλί, η Τευτλούσα κατά τους αρχαίους χρόνους, που είναι μετόχι της μονής του Πανορμίτη. Στα νοτιοανατολικά της νησίδας σχηματίζεται ένας πολύ όμορφος και υπήνεμος όρμος, που προσφέρεται για διανυκτέρευση. Εδώ προσέγγισε, λόγω σφοδρής θαλασσοταραχής, το πλοίο που μετέφερε τον Απόστολο Παύλο από την Κω προς τη Ρόδο. Υπάρχει μάλιστα και ένα μικρό εκκλησάκι που είναι αφιερωμένο στον Απόστολο Παύλο, καθώς και ένα μικρό τσιμεντένιο ντοκάκι όπου μπορούμε να δέσουμε. Η νησίδα Σεσκλί περιβάλλεται από μικρότερα νησάκια, με κυριότερα το Τρούμπετο στα δυτικά της και το Στρογγυλό στα νότια, ενώ ιδιαίτερη προσοχή χειάζονται οι πολύ μικρές νησίδες που βρίσκονται στα ανατολικά της.
Στη δυτική Σύμη συναντούμε τις νησίδες Διαβάτες (Κουπί, Μεγαλονήσι, Καραβαλονήσι, Μαρμαράς), που προστατεύουν τον κόλπο του Αγίου Βασιλείου από τους βορειοδυτικούς ανέμους, δημιουργώντας πολλούς υπήνεμους ορμίσκους.
Στα βορειοδυτικά της Σύμης βρίσκουμε ακόμα τις νησίδες Οξιά, Πλατύ και Χόνδρος, που εκτείνονται από το ακρωτήρι Τολί έως τη χερσόνησο του Διαποριού.
Για όσους ταξιδεύουν
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας, πως τα μελτέμια στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Σύμης, μεταφράζονται σε βορειοδυτικούς ανέμους οι οποίοι μάλιστα πνέουν συχνά με μεγάλη ένταση. Η διέλευσή μας τότε, μέσα από τον δίαυλο που σχηματίζεται ανάμεσα στη νησίδα Σεσκλί και τις νότιες ακτές της Σύμης, γίνεται πολύ δύσκολη λόγω των ακανόνιστων και ανάκατων κυμάτων που δημιουργούνται στο στενό. Οι ανατολικές ακτές λοιπόν του νησιού, όπου βρίσκονται και οι ομορφότεροι όρμοι της Σύμης, αποτελούν ασφαλή αγκυροβόλια όπου η θάλασσα εξακολουθεί να είναι κάλμα, ακόμα και όταν φυσούν δυνατά τα μελτέμια.
Πολύ καλά αγκυροβόλια αποτελούν ακόμα, το κλειστό φυσικό λιμάνι του Πανορμίτη που βρίσκεται νοτιοδυτικά του νησιού, ο όρμος Κουπί στη μέση περίπου των δυτικών ακτών, καθώς και ο όρμος που βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά της νησίδας Σεσκλί.
Παγοποιείο υπάρχει στη βορινή πλευρά του λιμανιού, ενώ το πρατήριο βενζίνης βρίσκεται πλάι στη θάλασσα, στη νότια πλευρά της εισόδου μας προς το λιμάνι. Πλαγιοδετημένοι στην ξύλινη εξέδρα του πρατηρίου, μπορούμε να γεμίσουμε ανώδυνα και γρήγορα καύσιμα, με τις αντλίες να βρίσκονται ακριβώς δίπλα μας. Εδώ και πολλά χρόνια, η Σύμη αποτελεί το ευκολότερο σημείο ανεφοδιασμού στο Αιγαίο, αποτελώντας το φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση και για τα υπόλοιπα νησιά μας.
...keep Ribbing!
