Otranto
Traveling to South Italy, Sicily, Aeolian islands and Malta
Otranto
Traveling to South Italy, Sicily, Aeolian islands and Malta
Μεγάλη Ελλάδα, Σικελία, Αιολίδες νήσους, Μάλτα...
...Και το ταξίδι ήταν πάντοτε για μένα το μεγαλύτερο πάθος της ζωής μου. Ακόμα και στα χρόνια που δεν είχα τη δυνατότητα να ταξιδεύω, σκαρφάλωνα σε κάποιο ψηλό κάβο και αγνάντευα τη θάλασσα. Έβλεπα μικρά σκάφη να χαράζουν την επιφάνειά της και να χάνονται στον ορίζοντα.
Μαζί με αυτό ταξίδευε και η σκέψη μου. Τα χρόνια πέρασαν, και ήρθε η στιγμή να βλέπω πια τον εαυτό μου μέσα σ' ένα τέτοιο σκάφος... να φεύγει. Ταξίδεψα σε τόπους μακρινούς, αντίκρισα νέες εικόνες, γνώρισα ανθρώπους διαφορετικούς.
Νοοτροπίες και φιλοσοφίες πέρα από τις δικές μας. Βίωσα έναν άλλο τρόπο ζωής, πέρα από όρια, μακριά από ανόητες αγωνίες και φιλοδοξίες, μακριά από ανόητα αδιέξοδα. Ήρθα πιο κοντά στον ίδιο μου τον εαυτό. Κάθε ταξίδι και μια καινούργια ζωή. Κλείνοντας όλο αυτό το υλικό μέσα στην ψυχή μου, νιώθω να έχω έναν ολόδικό μου, ανεκτίμητο θησαυρό! Ένα θησαυρό που κουβαλάω πάντα μαζί μου στη δουλειά μου, στο σπίτι μου, στην καθημερινότητά μου. Ένα θησαυρό που με κρατάει ζωντανό.
Για ακόμα μια φορά λοιπόν βρέθηκα σκυμμένος για πολλές ώρες πάνω σ ένα ναυτικό χάρτη, μετρώντας μίλια, ψάχνοντας όρμους, υπολογίζοντας καύσιμα. Ξαφνικά, η ματιά μου έμεινε κολλημένη κάπου στις ακτές της νότιας Ιταλίας. Οι υπολογισμοί που είχα κάνει έως τώρα, ως δια μαγείας, σβήστηκαν. Χάθηκαν μέσα στις βαθύτερες σκέψεις και προβληματισμούς μου.
Πώς θα αντιμετωπίσω πιθανό πρόβλημα του κινητήρα ή του σκάφους σε άγνωστα και επικίνδυνα μέρη; Πώς θα προστατεύσω το σκάφος απο κλοπή, στον κακόφημο ιταλικό νότο και τη Σικελία; Οι ιστορίες που έφταναν στ' αυτιά μου, είχαν κάτι απο τις παλιές μαφιόζικες ταινίες, που μόνο αδιάφορο δεν μ' άφηναν. Και τι δεν άκουσα! Ότι περίεργοι τύποι θα με γυροφέρνουν, ότι αρκούν πέντε λεπτά να γυρίσω την πλάτη και το φουσκωτό θα 'χει κάνει «φτερά», ότι... ό,τι δεν βάζει ο νους σας.
Προσθέστε και το ότι ήταν ένα ταξίδι σε άγνωστα νερά, που όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά πόσο αυξάνει τις αγωνίες μας.
Όλα αυτά μαζί ανέβασαν την ανασφάλειά μου σε ύψη που δύσκολα θα κατάφερνα να ξεπεράσω. Οι σκέψεις μου δεν με οδηγούσαν πουθενά. Η απόφασή μου κρεμόταν κυριολεκτικά από μια τεντωμένη κλωστή.
Από την άλλη πλευρά όμως, υπήρχε το πάθος μου που ήταν πολύ μεγάλο. Η πρόκληση ακόμα μεγαλύτερη. Αλλά και η θέλησή μου να γνωρίσω από κοντά ό,τι απέμεινε από τη Μεγάλη Ελλάδα. Όλα αυτά σκόρπισαν κάθε φόβο μου. Έτσι, κάτι πολύ ισχυρό ορθώθηκε μέσα μου και πήρα τη μεγάλη απόφαση!
Στη ρότα των προγόνων μας, λοιπόν.
Μια βουτιά στα βάθη των αιώνων. Στα 2770 χρόνια, τότε που πρώτοι οι Χαλκιδείς εγκαταστάθηκαν στο νησί Πιθηκούσες, σημερινό ISCIA, στον κόλπο της Νάπολης. Φανταζόταν άραγε κανείς, ότι ο πρώτος αυτός αποικισμός θα γινόταν η απαρχή της ίδρυσης μιας σειράς ελληνικών πόλεων που όλες μαζί θα συγκροτούσαν τη Μεγάλη Ελλάδα;
Τη Μεγάλη Ελλάδα, που δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι αποτέλεσε τη μήτρα όπου αναπτύχθηκε ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός!
Πόλεις, όπως οι Συρακούσες, τα Υβλαία Μέγαρα, η Σύβαρις, ο Ακράγαντας, ο Κρότων, η Ελέα, ο Τάρας, η Γέλα καθώς και πολλές άλλες που ακόμα και σήμερα, μετα από τόσες χιλιάδες χρόνια, διατηρούν το αρχαίο ελληνικό τους όνομα, σφραγίζοντας μέσα σ' αυτό, το μεγαλείο του ελληνικού πνεύματος. Ονόματα του μεγέθους ενός Πυθαγόρα, που έζησε και δίδαξε στον Κρότωνα, ενός Αρχιμήδη που γεννήθηκε και πέθανε στις Συρακούσες, ενός Αισχύλου του πατέρα της τραγωδίας, που άφησε την τελευταία του πνοή στη Γέλα. Σήμερα πολλά μνημεία, αρχαίοι ναοί και θέατρα, στέκουν εκεί, ανέγγιχτα από το χρόνο και πολλές φορές από τη βαρβαρότητα των κατακτητών. Πέρασαν Καρχηδόνιοι, πέρασαν Ρωμαίοι, Νορμανδοί, Αραβες και Ισπανοί. Σταυροδρόμι πολιτισμών.
Κανείς πολιτισμός όμως δεν άφησε ζωντανή την ιστορία του, εκτός από τον αρχαιοελληνικό.
Ελληνόφωνα χωριά
Έτσι, ακόμα και στις μέρες μας διασώζονται δυο νησίδες από ελληνόφωνα χωριά. Η μια στην Απουλία και η άλλη στην ορεινή Καλαβρία.
Εκεί λοιπόν, στον Ιταλικό νότο, λίγα χιλιόμετρα κάτω από την πόλη του Λέτσε, συναντούμε τα ελληνόφωνα χωριά Καλημέρα, Μαρτάνο, Μαρτινιάνο, Καστρινιάνο ντέϊ Γκρέτσι και πολλά άλλα, που αποτελούν την Γκρέτσια Σαλεντίνα ή Σαλεντινή Ελλάδα. Κατεβαίνοντας νοτιότερα, στο Ασπρομόντε που είναι η κατάληξη των Απεννίνων στη Μεσόγειο, βρίσκουμε το Γκαλιτσιανό, το Ροχούδι, την Μπόβα και πολλά γκρεκοχώρια της ορεινής Καλαβρίας. Κλειστές κοινωνίες, μακριά από τη θάλασσα από το φόβο των πειρατών, όπου διατηρείται ζωντανή η ιστορία, η παράδοση, τα έθιμα και η γλώσσα. Οι κάτοικοί τους μιλούν τα γκρεκοσαλεντίνικα-γκρεκοκαλαβρέζικα, διάλεκτοι ανάμικτες από αρχαία, μεσαιωνικά και νεότερα γλωσσικά στοιχεία, και δηλώνουν απευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων. Είναι εκπληκτικό και συνάμα συγκινητικό να ακούς αυτούς τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν αρχαίες ελληνικές λέξεις και εκφράσεις ακόμα και σήμερα!
Αυτούς τους ανθρώπους ήθελα να γνωρίσω, που με πολύ κόπο και πάθος προσπαθούν να διατηρήσουν την ελληνική τους ταυτότητα, στηριζόμενοι μόνο στην πίστη τους και την αγάπη τους για την καταγωγή τους, για την οποία αισθάνονται υπερήφανοι.
Από αυτό το ταξίδι, ελπίζω να ευαισθητοποιηθούν αρκετοί Έλληνες και να ταξιδέψουν στα ελληνόφωνα χωριά για να γνωρίσουν από κοντά τις αγωνίες των κατοίκων. Έτσι, θα μεταφέρουμε ένα μήνυμα αγάπης και θα βάλουμε ένα λιθαράκι ώστε να διατηρηθεί η γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στη Μεγάλη Ελλάδα και τη Μητέρα Ελλάδα.
Τα χωριά αυτά είναι η ζωντανή μας ιστορία. Αλίμονο αν σβήσει μια παράδοση 27 αιώνων!
Λίγο πριν τον απόπλου
Η πολυπόθητη στιγμή έφτασε. Χάραμα 26ης Ιουλίου, ημέρα Πέμπτη. Το τζιπάκι με πολλή δυσκολία κατάφερε να μας μεταφέρει έως τα Σύβοτα. Τρία άτομα με ένα σωρό πράγματα, ρυμουλκώντας ταυτόχρονα το υπέρβαρο φουσκωτό. Συνεχώς με τα «αργά» βέβαια, ενώ η τρίτη ταχύτητα ήταν πολυτέλεια, κατορθώσαμε να ξεπερνάμε τις ανηφόρες αλλά και τις κατηφόρες.
Προτιμήσαμε το δρόμο από Κόνιτσα γιατί είναι ευκολότερος και συντομότερος. Έτσι, μετά από πολλά δύσκολα χιλιόμετρα και δώδεκα ώρες ταξίδι φθάσαμε στα όμορφα Σύβοτα. Ολόκληρη η Παρασκευή αφιερώθηκε στην οργάνωση επί σκάφους. Επιλέξαμε έναν ήσυχο όρμο, από αυτούς που υπάρχουν σε αφθονία στα Σύβοτα, και τακτοποιήσαμε τα πράγματα στα ταμπούκια. Και το τελευταίο αντικείμενο είχε τη συγκεκριμένη θέση του, προσπαθώντας να κερδίσουμε και το τελευταίο εκατοστό χώρου.
Με χαμόγελα, πειράγματα και διάθεση στα ύψη ήδη ζούσαμε το ταξίδι!
Το απογευματάκι μας βρήκε στον όρμο Πέρι, κοντά στη μαρίνα. Η γαλήνη και η ομορφιά αυτού του τόπου είναι μοναδική. Δέσαμε στη μικρή ξύλινη προβλήτα, κάτω ακριβώς από την ταβέρνα του Πέρι με την εκπληκτική πανοραμική του θέα. Πλάι στην αμμουδιά, χωμένο κυριολεκτικά στο πράσινο, βρίσκεται το ουζερί-καφέ Stavento. Απλό και λιτό, αλλά και γνήσια ελληνικό, όπως δηλώνει και το όνομά του, βρίσκεται στον ιδανικότερο όρμο για διανυκτέρευση στο φουσκωτό.
Η νύχτα έχει σκεπάσει τα πάντα. Άναψα το φως του roll bar, έβγαλα από το ντουλάπι το ναυτικό χάρτη και κάθισα στον πρυμνιό καναπέ. Μέσα στο απόλυτο σκοτάδι και στην ησυχία του όρμου χάραξα την αυριανή πορεία, περνώντας πλάι από το νότιο φανάρι της Κέρκυρας, έως το Οτράντο. 110 ν.μ. περίπου.
Σαφώς και αυτό είχε γίνει στην προετοιμασία. Τώρα όμως γινόταν πάνω στο φουσκωτό, λίγα εκατοστά από την επιφάνεια της θάλασσας, μέσα σ' έναν υπέροχο όρμο. Μόνον ο παφλασμός του νερού στη γάστρα ακούγονταν. Ήχος μαγευτικός, ήχος ευτυχίας. Αυτή η στιγμή αξίζει όσο το μισό ταξίδι. Είναι ταξίδι!
Λες και βρισκόμουν σε κάποια «μυστική» αποστολή, περίμενα το χάραμα του Σαββάτου. Από το μυαλό μου περνούσαν χίλιες σκέψεις ταυτόχρονα. Όρμοι, διανυκτερεύσεις, ανεφοδιασμοί, Ελληνόφωνα χωριά, άγνωστες θάλασσες, ξένοι άνθρωποι, ενώ κάπου μέσα μου φώλιαζε και το θέμα της ασφάλειας γενικότερα...
Εν πλω
Και πριν καλά καλά χαράξει, με τα καφεδάκια στο χέρι, η πλώρη μας σημάδευε το νότιο κάβο της Κέρκυρας, 7 ν.μ. δυτικότερα.
Θάλασσα θαυμάσια. Ούτε ρυτίδα. Αρχικά είχαμε προγραμματίσει στάση ανεφοδιασμού στην Παλαιοκαστρίτσα, μετά Οθωνούς και, ανάλογα με τον καιρό, θα περνούσαμε απέναντι που είναι μόνο 42 ν.μ. . Χωρίς πολλή σκέψη όμως, το πρόγραμμα άλλαξε. Βάλαμε πλώρη απευθείας για Capo d’ Otranto.
Για μια ώρα πλεύσης, όλα έδειχναν ιδανικά. Ταξιδεύαμε με 25 κόμβους και απολαμβάναμε κάθε απογείωση, την οποία ακολουθούσε μαλακή προσθαλάσσωση στα βουβά κύματα που έρχονταν καταπάνω μας. Συνεχίζαμε με αμείωτη ταχύτητα επιχειρώντας όσο μεγαλύτερα άλματα μπορούσαμε. Τα σκάφη έμοιαζαν να πετάνε από κύμα σε κύμα.
Απορροφημένοι στη μαγευτική πλεύση μας, είχαμε ήδη ανοιχτεί αρκετά. Τα κύματα όμως που κατέβαιναν από την Αδριατική όλο και πύκνωναν ενώ το ύψος τους μεγάλωνε. Οι κορφές άρχισαν να ασπρίζουν και σε λίγο ήμασταν αντιμέτωποι μ' ένα δυνατό μαΐστρο.
Είχαμε καλύψει μόλις 30 ν.μ. και ο δρόμος ήταν μακρύς. Συνεχίζαμε όμως. Ο καιρός φόρτωνε όλο και περισσότερο. Άρχισε να μας ταλαιπωρεί. Τα πρόσωπά μας ήταν ήδη άσπρα από το αλάτι. Μεγάλα γκρίζα κύματα έρχονταν τώρα ορμητικά. Το ένα πίσω από τ’ άλλο με τις κορφές τους κάτασπρες. Ο άνεμος άρχιζε να ουρλιάζει. Το κύμα έσκαγε με δύναμη στην αριστερή μας μάσκα και η ταχύτητά μας έπεσε στους 10 με 12 κόμβους.
Στεριά δεν φαινόταν πουθενά.
Η μοναξιά μέσα στο χαλασμό ήταν απέραντη. Μόνο η υγρασία ήταν κοντά μας, στο πετσί μας. Αναγκαζόμασταν να αλλάζουμε συνεχώς πορεία, γιατί όρτσα δύσκολα έβγαιναν τα μίλια. Προσπαθούσαμε να βάζουμε τον καιρό στο πλάι, αυξάνοντας λίγο τις στροφές της μηχανής. Μοιραία, τα μπουγέλα δυνάμωσαν. Οι αντλίες δούλευαν συνεχώς ενώ τα μίλια μάκραιναν.
Ορτσάραμε. Τα χτυπήματα έντονα μάς έσειαν ολόκληρους. Σφίγγαμε τα δόντια και επιμέναμε...
Κάποια στιγμή άρχισαν να διακρίνονται καθαρά οι ακτές της Ιταλίας. Αυξήσαμε ταχύτητα με όση δύναμη μάς είχε απομείνει και φτάσαμε στο Capo d’ Otranto. Το λιμάνι είναι λίγο παραπάνω. Στην είσοδο του, η θάλασσα ανάκατη και μανιασμένη. Τα κύματα ψηλά και αφρισμένα, έμπαιναν μέσα ορμητικά. Ελάττωσα τις στροφές του κινητήρα και παρατηρούσα ένα ιστιοφόρο που προσπαθούσε να μπει στο λιμάνι. Για κάποιες στιγμές χανόταν απ' τα μάτια μου και διέκρινα μόνο τα πανιά του. Κάποιες άλλες αποκαλυπτόταν όλο μπροστά μου, τεράστιο και επιβλητικό.
Από τις 6 το πρωί έως στις 3 το μεσημέρι βρισκόμασταν στη θάλασσα. Εννιά ώρες δύσκολης πλεύσης και τα ντεπόζιτα σχεδόν άδεια. Κάψαμε 220It. Ήταν όμως το δυσκολότερο κομμάτι, αφού από δω και πέρα, κατεβαίνοντας τις ιταλικές ακτές, θα είχαμε τον καιρό πίσω.
Μέσα στη Μαρίνα του Otranto ο αέρας μαινόταν. Με πολλή δυσκολία δέσαμε και ξαπλώσαμε στην ξύλινη πλωτή εξέδρα.
Ταλαιπωρημένοι και βρεγμένοι, μα τα χαμόγελα ευτυχίας διαγράφονταν στα πρόσωπά μας.
Γρήγορα γρήγορα, στήσαμε την τέντα δωμάτιο, τακτοποιήσαμε τα πράγματα και απλώσαμε ό,τι βρεγμένο είχαμε για να στεγνώσει. Το ηλιοβασίλεμα μας βρήκε πάνω στα σκάφη να ρεμβάζουμε και να προετοιμάζουμε την περιήγηση μας στην πόλη του Otranto.
